Αντίθετα με άλλα χωριά που παρουσιάζουν μια ατελείωτη ποικιλία στους τύπους κατόψεων, και παράλληλα με άλλα , η Καλαμωτή παρουσιάζει έναν τύπο σπιτιού ούτως ειπείν τροποποιημένο, μα «γενικά – πράγμα φυσικό για μια κωμόπολη – έναν πιο προηγμένο από τ' άλλα χωριά, συγγενεύοντα προς τον τύπο των αστικών σπιτιών.» Εκτεινόμενη πάνω σε μια επιμήκη κάτοψη η οικία περιλαμβάνει δύο ορόφους, ένα ισόγειο (κατώι) και έναν πρώτο όροφο (ανώι ή ανώγιν). Τα ζώα σταυλίζονται μακριά από το σπίτι ή εις το πίσω μέρος του κι έτσι το κατώι μένει ελεύθερο για κατοικία. Ισως αυτή η ζωή, υπαγορευμένη, μου φαίνεται, από τον προηγμένο κάπως πολιτισμό του τόπου, ευνόησε το ίσιο έδαφός του.
Δρασκελίζοντας το κατώφλι του πόρτεου βρισκόμαστε στο κατώι, απ' όπου η σκάλα μας βγάζει στο ανώι. Το κατώι λοιπόν χρησιμεύει για κουζίνα ή τραπεζαρία, για καθημερινός χώρος διαμονής, για τη διεξαγωγή πολλών από τις ασχολίες της αγροτικής ζωής. Δύο θέες του εσωτερικού αυτού προσφέρουν προς τη σκάλα ή την πόρτα του κελλαριού και προς το τζάκι ή τον νεροχύτη που βολεύεται μέσα στην εύρυνση του παραθύρου της πρόσοψης. Το συνεχόμενο δωμάτιο εξυπηρετεί ως κελλάρι, ενώ το υπό δωμάτιο είναι η αποθήκη, χρήσιμη ακόμα για το σταύλισμα των ζώων.
Καμμιά φορά η καμάρα της σκάλας αφήνεται ανοιχτή στο πλάι για να μπορεί κανείς να κοιμάται. Αλλά συνήθως την κλείνουν με ένα ξύλινο χώρισμα, διαμορφώνοντας έτσι ένα είδος κελλαριού. Συχνά διαμορφώνεται στο κατώι και ένα πατάρι παραπούντι από ξύλινες σανίδες που χρησιμεύει είτε για κελλάρι είτε για χώρος ύπνου.Μόλις ανέβουμε τη σκάλα βρισκόμαστε στο πέρασμα. Το δωμάτιο της σάλας, το λεγόμενο Καλό Σπίτι, η αίθουσα δηλ. της υποδοχής. Το δωμάτιο του κοιτώνα είναι το Μενιό. Από τη σκάλα φτάνουμε μέσω μιας πολύ μικρής πόρτας στο δώμα. Το αποχωρητήριο διατάσσεται πάνω από τον στενό δρόμο συναρμόζοντας τους δύο αντικρινούς τοίχους των γειτονικών σπιτιών.
Στην Καλαμωτή όπως εξάλλου και στο Πυργί, λόγω οικιστικών κρίσεων του παρελθόντος, οδηγήθηκε κανείς στη λύση του μερισμού των σπιτιών με έναν μεσότοιχο που απομονώνει την είσοδο και τη σκάλα του πρώτου ορόφου από το υπόλοιπο ισόγειο, για το οποίο διαμορφώνεται ξεχωριστή πόρτα εισόδου. Έτσι φτάνει κανείς να έχει δύο χωριστές κατοικίες, μία στο κατώι και μία στο ανώι.
Πηγή: "Η Αρχιτεκτονική της Χίου", 2000, Δημήτρης Πικιώνης. Εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου