Τα εξωκκλήσια ή ξωκκλήσια της Χίου αποτελούν κόσμημα για το ακριτικό νησί και η πλειοψηφία τους ανήκει σε ιδιώτες με αρκετά από αυτά να έχουν αρχαιολογική κι ιστορική σημασία.
Σήμερα πάμε Καλαμωτή και με την συνεργασία της κυρίας Στέλλας Στεφάνου θα πραγματοποιήσουμε μια μικρή περιήγηση στον Άη Γιώργη στην Πατέλα, ιδιοκτησία της οικογένειας της.
Η Καλαμωτή κάπου 23 χλμ από την πόλη της Χίου ανήκει στα νότια χωριά που παράγουν την μαστίχα κι είναι χωριό πανέμορφο και μεσαιωνικό με την ιστορία της κατοίκησης του να ξεκινά κάπου στον 8 π. Χ. αιώνα.
Εντυπωσιακά διώροφα πέτρινα σπίτια με ανάγλυφες πόρτες, αξιόλογες εκκλησίες και πολυούχος του χωριού η Αγία Παρασκευή που πανηγυρίζει 26 και 27 Ιουλίου.
Πολλά τα αξιοθέατα στο χωριό εμείς όμως πάμε κάπου ανάμεσα σε Καλαμωτή και Κώμη στα αριστερά του δρόμου και σταματάτε μετά από 40 περίπου μέτρα στο ξωκκλήσι του Άη Γιώργη Πατέλα.
Καλοδιατηρημένο ξωκκλήσι με ένα πανύψηλο αρχαίο κυπαρίσσι να δεσπόζει δίπλα του.
-Ήταν δύο τα κυπαρίσσια κυρία Γαΐλα αλλά το ένα κάηκε σε μεγάλη φωτιά.
Πότε το έχτισαν το ξωκκλήσι οι πρόγονοι σας κα Στεφάνου;
-Αυτό δεν το γνωρίζω, δεν έχω πληροφόρηση για την ακριβή ημερομηνία κτήσης του Άη Γιώργη το μόνο που υπάρχει στην κατοχή μου είναι η διαθήκη μάλλον έγγραφο του παππού του παππού μου, του Ιωάννη Ξενοφώντα Κριτή σύμφωνα με το οποίο παραχωρεί – στις 15 Φεβρουαρίου 1855-, το ξωκκλήσι στον γιό του Ξένο, δηλαδή στον Ξενοφώντα Κριτή.
Κριτής νομίζω κα. Στεφάνου είναι επώνυμο Βυζαντινό.
-Στην Καλαμωτή έχουν επιβιώσει πολλά Βυζαντινά κι άλλα παλιά επώνυμα όπως Δαμαλάς κλπ και τα συναντάμε ακόμη και σε έγγραφα του 1.400.
Λογικό, εκτός από τους Γενουάτες από την Καλαμωτή πέρασαν κι οι Βυζαντινοί για την εκμετάλλευση της μαστίχας. Πεντακάθαρος ο προαύλειος χώρος στο εκκλησάκι σας και γραφική η καμπανούλα του.
– Ευχαριστώ κα Γαΐλα. Εμείς τα εγγόνια το φροντίζουμε ανελλιπώς και κάθε Σάββατο ανάβουμε τα καντήλια όπως θυμάμαι κι εγώ τον εαυτό μου να το κάνω αυτό με υπόδειξη του παππού μου από μικρό κοριτσάκι. Κάνουμε και λειτουργίες.
Κατάνυξη προκαλεί το εσωτερικό του μικρού ναού κάτι που θα διαπιστώσετε κι εσείς φίλοι αναγνώστες από τις φωτογραφίες.
Πανηγυρίζει το ξωκκλήσι σας Στέλλα;
-Ασφαλώς στη Χάρη Του. Οργανώνουμε πανηγύρι όπως τα παλιά χρόνια. Μετά τη λειτουργία προσφέρουμε ψάρια μαρινάτα, μπακαλιάρο βραστό, σαλάτες, φασολάδα βραστή, ρέγγα ψητή, λουκάνικα και ούζο. Όλα τα τραπέζια γεμίζουν.
Οι Αϊ Γιώργηδες της Καλαμωτής
Η Wikipedia μας ενημερώνει ότι στη Καλαμωτή υπάρχει πληθώρα από ξωκκλήσια.
-Σωστά κα Γαΐλα είναι 42.
Τόσα πολλά;
-Και θα σας πω και κάτι που δεν νομίζω ότι υφίσταται σε άλλο χωριό. Συνολικά υπάρχουν εδώ στην Καλαμωτή 7 ξωκκλήσια επ ονόματι του Αγίου Γεωργίου.
Άη Γιώργης στη Μάννα, Άη Γιώργης στην Τήλη, Άη Γιώργης Πατέλας, Άη Γιώργης στο Αγραλεπό, Άη Γιώργης στο Σελινάρι, Άη Γιώργης στα Παναγίδια, Άη Γιώργης στους Ατσιούς καθώς και μία εκκλησία του Αγίου Γεωργίου μέσα στο χωριό.
Πρωτότυπο κι εντυπωσιακό κα Στεφάνου. Επτά ξωκκλήσια της Καλαμωτής αφιερωμένα στον Άγιο Γεώργιο τον Μεγαλομάρτυρα. Συνολικά η Καλαμωτή πόσες εκκλησίες διαθέτει;
– Σας ανέφερα ήδη τα 42 ξωκκλήσια και οι εκκλησίες στο χωριό είναι συνολικά 11 με πολυούχα μας την Αγία Παρασκευή.
Αγία Κυριακή, Αγία Μαρίνα, Ταξιάρχης, Άγιος Νικόλαος, Πάνω Παναγιά, Κάτω Παναγιά, ο Χριστός, Άγιος Ιωάννης, Άγιος Κωνσταντίνος κι Άγιος Γεώργιος οι υπόλοιπες. Έχουμε και 12 γκρεμισμένες εκκλησίες.
Εξωκκλήσια ( έξω +εκκλήσιο ή εκκλησία), της Χίου το κάθε ένα με τη δική του ‘προσωπική ‘ ιστορία κι όλα μαζί τμήμα της Πολιτιστικής και Εκκλησιαστικής μας κληρονομιάς.
Ευχαριστώ θερμά την κυρία Στέλλα Στεφάνου για την ξενάγηση και την ενημέρωση σχετικά με το ξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου Πατέλα ιδιοκτησίας της οικογένειας της καθώς και για το φωτογραφικό υλικό του αρχείου της που διέθεσε ειδικά για το άρθρο.
Φωτογραφίες : Στέλλα Στεφάνου, κάτοικος Καλαμωτής.
Για το chiosnews.com
Τασσώ Γαΐλα.
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου