Ανοιχτή επιστολή σε Αρχές και κατοίκους,της Καλαμωτής

  

Από τον Θάνο Βλαστό   Ομότιμο καθηγητή ΕΜΠ συγκοινωνιολόγο - πολεοδόμο λάβαμε  μία Ανοιχτή επιστολή την οποία δημοσιεύουμε 

Προς τον δήμαρχο Χίου Ι. Μαλαφή, τον περιφερειάρχη Βορείου  Αιγαίου Κ. Μουτζούρη, τον προϊστάμενο της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας  Βορείου Αιγαίου, Γ. Πλακωτάρη και τους κατοίκους Καλαμωτής και Κώμης  

Κοινοποίηση επίσης προς  

- Αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών, Δημ. Πατελίδα, 

- Αντιδήμαρχο Μαστιχοχωρίων, Ηλ. Παπαδόπουλο,  

- Δ/ντή Τεχνικών Υπηρεσιών, K. Μπουλά,  

- τα μέλη της επιτροπής που ανασύνταξαν τη μελέτη «Καλαμωτή Χίου - Προτάσεις  σχεδιασμού κυκλοφορίας …» Θεοδ. Σταθόπουλο, Δημόκρ. Δαμαλά, Ευγ. Μαρίνη και Άννα Μπενέτου, τα οποία διαμόρφωσαν την πρώτη φάση της με τίτλο «Α’  Φάση. Προς μια Στρατηγική Βιώσιμης Κινητικότητας στην Καλαμωτή.  Προτάσεις Κυκλοφοριακές, Πολεοδομικές και Αναπλάσεων…» 

- τον πρόεδρο του Συλλόγου φίλων Κώμης, Αργ. Ρηγάκη 

- τον πρόεδρο του Προοδευτικού Ομίλου Καλαμωτής, Γ. Σφήκα  - την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου 

Θέμα: Το ‘δίλημμα’ ως προς την αξιοποίηση του χωματόδρομου Κώμης - Καλαμωτής 

Είναι πράγματι σημαντικό να αναβαθμίζονται, ώστε να αξιοποιούνται καλύτερα, οι  υφιστάμενες οδικές υποδομές, όταν υπάρχουν ανάγκες. Όμως το επόμενο βήμα για 

1 

την αναβάθμιση ενός χωματόδρομου δεν είναι απαραίτητα μόνο η ασφαλτόστρωσή  του. Για κάθε δρόμο τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Δεν εξυπηρετούν όλοι τους  ίδιους στόχους, γι’ αυτό γεωμετρία, υλικά, λειτουργία προσαρμόζονται στα  ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Η νομοθεσία για την οδοποιία είναι σαφής: πρέπει  να εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια, ώστε να αποφεύγονται λάθη, που  συνεπάγονται ατυχήματα ή άλλες σοβαρές επιπτώσεις (ΦΕΚ 1047/29.3.19 τεύχος 2,  Αρ. ΔΝΣβ/1732/ΦΝ 466).  

Το τριμελές Κοινοτικό Συμβούλιο της Καλαμωτής, στη Χίο (Α. Σχουρσίδης, Δ.  Καππού, Τ. Καμαριάς), απορρίπτει τα παραπάνω. Θεωρεί δεδομένο ότι το επόμενο  βήμα για έναν χωματόδρομο είναι ένα: η ασφαλτόστρωση και η παράδοσή του στη  γενική κυκλοφορία, όπως συμβαίνει εξάλλου και σήμερα. Τώρα τα αυτοκίνητα  μπορούν να τον χρησιμοποιούν, όμως τον αποφεύγουν, γιατί είναι χωματόδρομος. 

Η ασφαλτόστρωση δεν είναι κάποια ευφάνταστη ή καινοτόμος ιδέα. Έχει  επαναληφθεί εκατομμύρια φορές. Για τους περισσότερους δρόμους αυτή είναι η  ιστορία τους. Ξεκίνησαν ως χωματόδρομοι και στη συνέχεια ασφαλτοστρώθηκαν και συγχρόνως τους έγιναν κάποιες βελτιώσεις, για να ευνοούνται οι ταχύτητες. Θα  αναπαράγουμε λοιπόν στην Καλαμωτή το παρελθόν όταν πολλά πια έχουν αλλάξει,  ο κόσμος, ο πλανήτης, το κλίμα, το περιβάλλον; Αυτό ξέρουμε, με αυτό  αισθανόμαστε ασφαλείς, σε αυτό είμαστε κολλημένοι; Δεν είναι έτσι. Όλοι στο  χωριό έχουν ζήσει άσχημες εμπειρίες με τη λειψυδρία, τους καύσωνες, τις  πυρκαγιές, γενικά με την αγροτική παραγωγή, με τα μαστίχια, τις ελιές, τα σύκα και  με τόσα άλλα. Δεν γίνεται να υποτιμώνται. Ωστόσο παραμένουμε απαθείς, σαν  τίποτα να μη συμβαίνει, ή ως αντίδοτο επιμένουμε, δήθεν διορθωτικά, να  βομβαρδίζουμε τις καλλιέργειες με ανεξέλεγκτης ποιότητας και ποσότητας  φυτοφάρμακα και να επαναλαμβάνουμε αυτοκτονικά μεγάλα και σοβαρά λάθη. Επιδιώκουμε επίσης όλο και υψηλότερες ταχύτητες, που εννοείται αυξάνουν τους  ρύπους, και φυσικά να γεμίζουμε με δρόμους τα χωράφια.  

Ο συγκεκριμένος χωματόδρομος είναι αυτός που συνδέει την Καλαμωτή με την  Κώμη. Αναπτύσσεται εφαπτομενικά στη δυτική πλευρά του στρατοπέδου, και σε  απόσταση 300-450μ από την ασφαλτοστρωμένη επαρχιακή οδό, που βρίσκεται  ανατολικότερα και εξυπηρετεί την ίδια σύνδεση. Οι δύο, σχεδόν παράλληλοι, δρόμοι έχουν μήκος μόλις 4 χλμ. Το πλάτος του χωματόδρομου είναι 4,0 έως 6,0μ.,  και της επαρχιακής οδού 5,5 έως 7,0μ. (Σκαρίφημα 1). Τι περισσότερο θα  χρειαζόμαστε από τους υφιστάμενους δρόμους που θα μας το έδινε η  ασφαλτόστρωση του χωματόδρομου; Ποιες ακόμη ανάγκες θάπρεπε να ικανοποιεί  ο υφιστάμενος ασφαλτόδρομος; Με απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να  ξεκινά κάθε σχεδιασμός. Έπεται η απόφαση για το αν θα καλυφτεί ή όχι το χώμα με  τσιμέντο ή άσφαλτο.

2 

Καλαμωτή και Κώμη αποτελούν δυο πόλους με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Πράγματι, η  πρώτη, χάρις στην ιστορία, την αρχιτεκτονική και την αναγεννησιακή πολεοδομία  της του 14ου αι., είναι χαρακτηρισμένη διατηρητέο ιστορικό μνημείο, ενώ η δεύτερη  αναπτύσσεται κατά μήκος τής ίσως πιο δημοφιλούς παραλίας της Χίου. Η  εκτεταμένη αμμουδιά της και οι εκεί δραστηριότητες αναψυχής προσελκύουν  κατοίκους και επισκέπτες ακόμη και από τη Χώρα (σχεδόν 30χλμ απόσταση), ίσως  και από πιο μακριά. Τα καλοκαίρια στους δυο πόλους πολλαπλασιάζεται ο  πληθυσμός τους και εκ των πραγμάτων συγκροτούν ένα ζεύγος με σημαντικές  ανάγκες επικοινωνίας.  

Μεταξύ των δύο δρόμων, χωματόδρομου και ασφαλτόδρομου, τον δεύτερο επιλέγει το σύνολο των οχημάτων που κινούνται μεταξύ Κώμης και Καλαμωτής και  κατά τις δύο κατευθύνσεις, ώστε να αποφεύγουν τη σκόνη, τον θόρυβο και τις  δυσκολίες στην κύλιση, που είναι τα χαρακτηριστικά του χωματόδρομου. Εξαιρούνται φυσικά τα αγροτικά οχήματα που κατευθύνονται αναγκαστικά προς τα  χωράφια της δυτικής πλευράς. 

Σκαρίφημα 1 Ζεύγος οδών σύνδεσης  

της Καλαμωτής με την Κώμη α) δυτική  

(χωματόδρομος) και β) ανατολική  

(επαρχ. οδός Καλαμωτής – Κώμης).  

Ενδιάμεσα (μπλε) ο Κατράρης. Με  

πράσινο η Καλαμωτή 

Το ίδιο συμβαίνει και με τους πεζούς και τους ποδηλάτες. Ο λόγος είναι πολύ πιο  σοβαρός. Προτιμούν τον ασφαλτόδρομο γιατί είναι ακόμη πιο ευάλωτοι στα  παραπάνω προβλήματα και επιπλέον δεν αισθάνονται ασφαλείς λόγω της

3 

αστάθειας της τροχιάς στο χώμα τών, έστω και λίγων, αγροτικών οχημάτων. Έχουν  φυσικά συνείδηση των πολύ μεγαλύτερων κινδύνων που διατρέχουν στον  ασφαλτόδρομο λόγω των περισσότερων οχημάτων και των υψηλότερων ταχυτήτων, σε σχέση με τον χωματόδρομο. Και στους δύο δρόμους υπάρχουν λοιπόν  προβλήματα. Γι’ αυτό και ο αριθμός πεζών και ποδηλατών είναι πολύ μκρός. 

Ωστόσο, ακόμη και με μείωση των οχημάτων στον ασφαλτόδρομο πάλι δεν θα  αυξάνονταν αυτοί που περπατούν ή κάνουν ποδήλατο, διότι οι κίνδυνοι θα  γίνονταν μεγαλύτεροι, αφού τα αυτοκίνητα, αποκτώντας μεγαλύτερο χώρο, θα  ανέπτυσσαν υψηλότερες ταχύτητες.  

Η αρνητική στάση του σημερινού Κοινοτικού Συμβουλίου της Καλαμωτής απέναντι  στη μελέτη «Καλαμωτή Χίου - Προτάσεις σχεδιασμού κυκλοφορίας και  στάθμευσης σε έναν ιστορικό και διατηρητέο οικισμό», που δωρήθηκε στον Δήμο  από τον συντάκτη της στις 16.3.21 και έγινε αποδεκτή από το Δημοτικό Συμβούλιο, είναι χαρακτηριστική. H Α’ Φάση της με τίτλο «Α’ Φάση. Προς μια Στρατηγική  Βιώσιμης Κινητικότητας στην Καλαμωτή. Προτάσεις Κυκλοφοριακές,  Πολεοδομικές και Αναπλάσεων για την Ανάδειξη και Λειτουργία του Ιστορικού  Οικισμού» εγκρίθηκε ομόφωνα από το προηγούμενο Κοινοτικό Συμβούλιο στις  5.8.2021, παρουσιάστηκε σε Δημόσια Συζήτηση με πολύ κόσμο στη ‘μέσα πλατεία’  στις 17.8.21, ουδείς εξέφρασε κάποια διαφωνία, και στη συνέχεια εγκρίθηκε από  την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου (Απόφαση 63/2022 στις 23.6.22) ώστε να  προχωρήσει η διαδικασία για την εκτέλεση των προτεινόμενων έργων κυκλοφορίας  και αναπλάσεων. 

Βασική πρόταση της Α’ Φάσης, την οποία απορρίπτει εξ’ ολοκλήρου το σημερινό  Κοινοτικό Συμβούλιο, είναι η «Θεσμοθέτηση του ιστορικού οικισμού ως περιοχής  ήπιας κυκλοφορίας». Προφανώς, με την πρότασή του αποκλειστικά για  ασφαλτόστρωση, χωρίς τίποτα άλλο, μονόπλευρα προσανατολισμένη στο  αυτοκίνητο, είναι υπέρ μιας Καλαμωτής με ‘κανονική κυκλοφορία’. Δεδομένου  μάλιστα ότι η «ήπια κυκλοφορία» είναι συνυφασμένη με το όριο ταχύτητας  30χλμ/ώρα, η επιθυμία του Κοινοτικού Συμβουλίου για μια Καλαμωτή ‘κανονικής  κυκλοφορίας’ είναι προφανώς για μια Καλαμωτή των 50χλμ/ώρα! Για τον  συγκεκριμένο χωματόδρομο μεταξύ Κώμης – Καλαμωτής φαντάζεται αναλόγως  άσφαλτο και ‘κανονική κυκλοφορία’.  

Δεν το απασχολούν ούτε ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν σήμερα πεζοί και  ποδηλάτες, ούτε το γιατί είναι τόσο λίγοι σε έναν δρόμο χωρίς ανηφόρες και με  μήκος μόλις 4 χλμ. Γι’ αυτό δεν προβλέπει τίποτα για αυτούς. Το μόνο που το  νοιάζει είναι ο νέος ασφαλτόδρομος να απορροφά αυτοκίνητα από τον παλιό. Από  ποια προβλήματα κυκλοφορίας έτσι θα απαλλασσόταν ο δεύτερος; Ο παλιός  ασφαλτόδρομος δεν είναι κορεσμένος, ώστε να εκδηλώνονται καθυστερήσεις, ούτε  το μήκος του είναι μεγαλύτερο του χωματόδρομου, ούτε υπάρχουν κάποιες  επικίνδυνες διασταυρώσεις ή απότομες στροφές (και οι δύο δρόμοι είναι ισόπεδοι,  αμφίδρομοι, με μια λωρίδα ανά κατεύθυνση και μικρές διαφορές στο πλάτος). 

4 

Κάποιες μικρές καμπύλες στην οριζοντιογραφία του παλιού λειτουργούν θετικά, διότι ευτυχώς πετυχαίνουν τη συγκράτηση των ταχυτήτων. 

Η μοναδική βελτίωση για τα αυτοκίνητα στον πρώην χωματόδρομο, που εξυπηρετεί  σήμερα λίγα αγροτικά, θα ήταν ότι με την ασφαλτόστρωσή του, η κύλιση των  οχημάτων θα γινόταν άνετη. Αντίθετα, στον σημερινό ασφαλτόδρομο δεν θα  υπάρξει βελτίωση. Δεν θα λυθούν προβλήματα για τα αυτοκίνητα, αφού δεν  υπάρχουν. Θα προστεθούν μόνο κίνδυνοι, διότι όπως ήδη αναφέρθηκε η μείωση  του αριθμού των οχημάτων θα παρότρυνε τα απομένοντα να αναπτύσσουν  υψηλότερη ταχύτητα και αυτό θα προκαλούσε απομάκρυνση και αυτών των λίγων  πεζών και ποδηλατών και χρησιμοποίηση από αυτούς του αυτοκινήτου. Αυτό είναι  το ζητούμενο; Περισσότερα αυτοκίνητα και αύξηση της κατανάλωσης καυσίμων; Η  πρόταση του Κοινοτικού Συμβουλίου είναι υπέρ μιας μεγαλύτερης άνεσης των  αυτοκινήτων μεταξύ Κώμης και Καλαμωτής, που αμφισβητείται, και είναι σαφώς εις  βάρος ποδηλατών και πεζών.  

Στο ίδιο πλαίσιο έργων οδοποιίας θέλει επίσης προσοχή η εξεταζόμενη ‘βελτίωση’  των γεωμετρικών χαρακτηριστικών του υφιστάμενου ασφαλτόδρομου μεταξύ  Καλαμωτής και Κώμης. Αν προστίθετο το αναγκαίο πλάτος για να αποκτήσει και  αποκλειστική υποδομή για πεζούς και ποδηλάτες, θα αποτελούσε μια  ενδιαφέρουσα λύση, ιδίως αν περιοριζόταν μόνο στην παράκαμψη του χωριού. Αν  αντίθετα σχεδιαστεί ένα έργο αποκλειστικά για αυτοκίνητα, ακόμη και αν  συνοδευόταν από την υπόσχεση ότι μελλοντικά θα ακολουθήσει και νέα  διαπλάτυνση για πεζούς και ποδηλάτες, πώς αυτή να γίνει πιστευτή όταν όλοι  γνωρίζουν ότι θα πρέπει να περάσουν πάρα πολλά χρόνια, από τη στιγμή που  τελείωσε η προηγούμενή του φάση, για να συμπληρωθεί; 

Σημειώνεται ότι η νομοθεσία στη Γαλλία καθιστά υποχρεωτικό κάθε νέο έργο υπεραστικής  οδοποιίας (με νέα χάραξη ή βελτίωση υφιστάμενου) να περιλαμβάνει και υποδομή για  ποδήλατο (άρθρο 20 του Νόμου για τον Αέρα και την Ορθολογική Χρήση της Ενέργειας - Loi sur l’Air et l’Utilisation Rationnelle de l’Energie – LAURE. Εντάχθηκε στις 21.9.2000 στον  Κώδικα για το Περιβάλλον L.228-2). 

Ένα ακόμη επιχείρημα από κάποιους για την υποστήριξη της ασφαλτόστρωσης του  χωματόδρομου, είναι η αναμενόμενη μείωση της διέλευσης, από την  πολυσύχναστη ‘έξω πλατεία’ της Καλαμωτής, προερχόμενων από τα Αρμόλια  οχημάτων, με κατεύθυνση προς Κώμη. Όμως ο ίδιος στόχος θα μπορούσε να  επιτυγχάνεται χωρίς ασφαλτόστρωση αν υποχρεώνονταν αυτά τα οχήματα να  παρακάμπτουν την ‘έξω πλατεία’ στρέφοντας δεξιά από πιο πριν, από το ύψος του  ταχυδρομείου. Κινούμενα μονόδρομα θα συναντούσαν ξανά τον ασφαλτόδρομο  προς Κώμη ή προς ‘έξω πλατεία’, σε αρκετή απόσταση από την τελευταία, κάπου  ενδιάμεσα μεταξύ ‘έξω πλατείας’ και Γυμνασίου, στο σημείο Γ (Σκαρίφημα 2). 

5 

Σκαρίφημα 2. Χάρις στις πράσινες μονοδρομήσεις  

θα μειώνονταν κατά 40% περίπου οι διελεύσεις  

έξω από την αστυνομία και η διασταύρωση Γ θα  

ήταν πολύ πιο ασφαλής. Με βάση την  

προβλεπόμενη από τη μελέτη ανάπλασή της, η  

πλατεία θα ενσωμάτωνε τη μισή διατομή του  

δρόμου που εφάπτεται της νότιας πλευράς της,  

αφού με τη μονοδρόμηση θα απελευθερωνόταν 

χώρος.  

Η κίνηση με κατεύθυνση από Κώμη προς Καλαμωτή, στο τμήμα από τη  διασταύρωση Γ μέχρι την ‘έξω πλατεία’, θα γινόταν επίσης μονόδρομα προς την  ‘έξω πλατεία’ και οι στρέφουσες κινήσεις, στην ίδια διασταύρωση, θα ήταν πολύ  πιο ασφαλείς. Οι αριστερές δεν θα γίνονταν, όπως σήμερα, στα τυφλά, λόγω  παρεμπόδισης της ορατότητας από κατασκευή επί του πεζοδρομίου, διότι φορά  οχημάτων σε αυτό το πρώτο τμήμα από την ‘έξω πλατεία’ προς Κώμη δεν θα  υπήρχε.  

Οι παραπάνω μονοδρομήσεις ανήκουν στην ομάδα λύσεων που περιλαμβάνονται  στη μελέτη «Α’ Φάση. Προς μια Στρατηγική Βιώσιμης Κινητικότητας στην  Καλαμωτή. Προτάσεις Κυκλοφοριακές, Πολεοδομικές και Αναπλάσεων…» και που  απορρίφθηκαν συλλήβδην από το σημερινό Κοινοτικό Συμβούλιο, το οποίο αξίζει να  σημειωθεί ότι δεν επιθυμεί ούτε καν να τις συζητήσει. Δεν θέλει κυκλοφοριακή  οργάνωση, δεν επιθυμεί αναπλάσεις των πλατειών δεν ... Αδιαφορεί προφανώς  επίσης για το πόσα χρήματα θα επένδυε για το όλο έργο η πολιτεία στην Καλαμωτή. 

Περπάτημα και ποδήλατο μεταξύ Κώμης και Καλαμωτής 

Περπάτημα και ποδήλατο δεν αποτελούν πια τριτεύον αντικείμενο. Εδώ και χρόνια  η Ευρωπαϊκή Ένωση, απέναντι στην κλιματική κρίση έχει κινητοποιηθεί. Στον τομέα  των μεταφορών ασκεί αποφασιστικές πολιτικές για τη Βιώσιμη Κινητικότητα,  δίνοντας έμφαση σε τρεις πυλώνες, στη Δημόσια Συγκοινωνία, στο Ποδήλατο και  στο Περπάτημα. Πρόκειται για τρεις τρόπους μετακινήσεων που, αντίθετα με το  αυτοκίνητο, είναι αθώοι ως προς την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία  είναι υπεύθυνα για την κλιματική κρίση. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό, σε κάθε έργο  οδοποιίας, το Περπάτημα και το Ποδήλατο να ενισχύονται μέσω της απόδοσης σε  αυτά αποκλειστικού χώρου, ο οποίος εγγυώμενος ασφάλεια, ενθαρρύνει τους  μετακινούμενους να τα επιλέγουν. Ειδικά για τη σύνδεση Καλαμωτής με Κώμη, δύο  πόλων με μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, είναι προφανές ότι ένας τέτοιος 

6 

αποκλειστικός διάδρομος θα υπηρετούσε έναν μεγάλο χωροταξικό στόχο, σχετικό  με την υποστήριξη του Τουρισμού και της Βιώσιμης Κινητικότητας, που αποτελούν  κλειδιά για το αύριο της Χίου. Αν και μερικοί ακόμη σήμερα αδιαφορούν, θα έρθει  η στιγμή που θα γίνει κατανοητό ότι Κώμη και Καλαμωτή αξίζουν να λειτουργούν  συντονισμένα και να συνδέονται με ασφαλή υποδομή για Περπάτημα και  Ποδήλατο. Αυτή θα αποτελούσε ένα τουριστικό προϊόν, μοναδικό στη Χίο, που θα  έδενε Κώμη και Καλαμωτή σε ένα ενιαίο τοπίο, μαζί με τον μεταξύ τους κάμπο.  Όταν αυτή υλοποιηθεί, εκείνοι που αναζητούν ευκαιρίες για αναψυχή και άσκηση και επιθυμούν να έρχονται σε επαφή με τον τόπο, διατρέχοντας την ενδιάμεση  τουριστική περιοχή με ποδήλατα (αύριο κατά σημαντικό ποσοστό τους θα είναι  ηλεκτρικά) και περπάτημα, θα μπορούν να επιλέγουν να σταθμεύουν τα οχήματά  τους στην Καλαμωτή, σε χώρους που το χωριό είναι επείγον να έχει αποκτήσει και  διαμορφώσει. Έτσι δεν θα προσθέτουν με τα οχήματά τους και τη δική τους  επιβάρυνση στα μεγάλα προβλήματα στάθμευσης που η Κώμη αντιμετωπίζει.  

Στον παραπάνω στόχο θα συνέβαλε και ένα ακόμη έργο, εξαιρετικής σημασίας για  το περιβάλλον και την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής, που θα ήταν η  διαμόρφωση μονοπατιού, παρόχθιου του Κατράρη. Έστω και χωρίς νερό, έχει  απομείνει κάποιο πράσινο και λίγη δροσιά, συνθήκες που με ικανοποίηση θα  υποδέχονταν οι πεζοί, αντί να περπατούν στο οδόστρωμα του παλιού ασφαλτόδρομου. Περισσότερα για τη μεταμόρφωση της κοίτης του Κατράρη, από  την Κώμη μέχρι το φράγμα, σε μια ευχάριστη διαδρομή ενταγμένη στο φυσικό  περιβάλλον και στις καλλιέργειες της περιοχής θα βρει ο αναγνώστης στη μελέτη  «Καλαμωτή Χίου - Προτάσεις σχεδιασμού κυκλοφορίας …». Το αίτημα να  συζητηθεί το παραπάνω έργο για να πάψουν κάποιοι να μεταχειρίζονται την κοίτη  του Κατράρη σαν τον σκουπιδότοπο του χωριού παραμένει από το Κοινοτικό  Συμβούλιο αναπάντητο, όπως και όλα τα άλλα. 

Σενάρια λύσεων  

Η παρακάτω αναφορά σε 3+1 σενάρια λύσεων (το 4ο προστέθηκε πρόσφατα στη  μελέτη) γίνεται για την ενημέρωση των κατοίκων, έστω και γραπτώς, όσο το  Κοινοτικό Συμβούλιο θα προκρίνει τη σιωπή, αντί να δρομολογεί μια συζήτηση  γύρω από τα αναγκαία έργα για το χωριό. Είναι πολύ πιθανόν ότι τα μέλη του  Κοινοτικού Συμβουλίου έχουν παρανοήσει τον ρόλο τους, που κυρίως είναι να  ακούν, να μαθαίνουν και να συζητούν, και στη συνέχεια να αξιολογούν, και όχι να  καταθέτουν τις απόψεις τους στους αρμοδίους εκ του μηδενός και ατεκμηρίωτα.  Δεν παρουσίασαν εκλογικό πρόγραμμα με αρνήσεις στις προτάσεις της μελέτης. Επομένως η εκλογή τους δεν αποτελεί επικύρωση αρνητικών απόψεων που ήταν  άγνωστες στους ψηφοφόρους, αυτές που τώρα αβασάνιστα και χωρίς δημόσιο  διάλογο εκφράζουν. Η παραπάνω προχειρότητα και η γενικότερη στάση των  εκλεγμένων ‘αντιπροσώπων’ του αποτελεί μια μαύρη σελίδα στο κεφάλαιο της  ιστορίας της τοπικής αυτοδιοίκησης του χωριού.

7 

Παραδόθηκε, από το προηγούμενο Κοινοτικό Συμβούλιο στο σημερινό, μελέτη για  την αναμόρφωση της οποίας ο Δήμος όρισε πενταμελή επιτροπή στην οποία  προήδρευε ο πρόεδρος του τότε Κοινοτικού Συμβουλίου Θεοδόσης Σταθόπουλος,  τοπογράφος μηχ. Από τα υπόλοιπα τέσσερα μέλη τα τρία Δημόκρ. Δαμαλάς, πολιτικός  μηχ., Ευγ. Μαρίνη, Αρχιτέκτονας μηχ. και Τοπογράφος μηχ. και Άννα Μπενέτου,  Αρχιτέκτονας μηχ., ήταν ειδικοί συνεργάτες του δημάρχου και το πέμπτο ο συντάκτης  της συνολικής μελέτης (για την Καλαμωτή και την ευρύτερη περιοχή) ομότιμος  καθηγητής του Πολυτεχνείου της Αθήνας, συγκοινωνιολόγος – πολεοδόμος και ίσως  ο πιο ειδικός στην Ελλάδα σε θέματα Βιώσιμης Κινητικότητας. Και οι 5 είναι λοιπόν  μηχανικοί. Τα τρία μέλη του σημερινού Κοινοτικού Συμβουλίου, μη μηχανικοί, είναι  προφανώς δικαιολογημένο να μην έχουν κατανοήσει πλήρως στόχους,  κατευθύνσεις και παραμέτρους της μελέτης της Α’ Φάσης (σημειώνεται ότι ένα εκ  των τριών μελών συμμετείχε και στο προηγούμενο Κοινοτικό Συμβούλιο, το οποίο  είχε εγκρίνει ομοφώνως τη μελέτη). Τα μέλη του Συμβουλίου δεν είναι σχετικά με  το αντικείμενο. Χρειάζονται λοιπόν ενημέρωση αλλά, αν και εκπρόσωποι, την  αρνούνται. Δεν δέχτηκαν να αφιερώσουν ούτε ένα λεπτό, ούτε στον πρόεδρο της  πενταμελούς επιτροπής, αλλά ούτε και στον συντάκτη της συνολικής μελέτης για  την περιοχή και συντονιστή της επιτροπής διαμόρφωσης της μελέτης της Α’ Φάσης.  Είμαστε φυσικά όλες και όλοι στη διάθεση των κατοίκων Κώμης και Καλαμωτής και  των στελεχών της διοίκησης του Δήμου. 

Όπως αναφέρθηκε, σε κάθε προκαταρκτική μελέτη πρέπει να εξετάζονται και να  αξιολογούνται σενάρια. Στην αρχική και μη αποκλειστική για την Καλαμωτή  κυκλοφοριακή μελέτη περιλαμβάνονται διάφορα σενάρια λύσεων, που συνοπτικά  αναφέρονται στη συνέχεια. Δεν αξιολογούνται εδώ για να συζητηθούν με τους  κατοίκους. Η πρόταση του Κοινοτικού Συμβουλίου για ασφαλτόστρωση του  χωματόδρομου και παράδοσή του στη γενική κυκλοφορία είναι γυμνή από  περιεχόμενο, αντίπαλη στις προσπάθειες της παγκόσμιας κοινότητας για την  αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και πολύ φτωχή για να δώσει λύση στο  σύνθετο πρόβλημα που θέτει η σύνδεση της Κώμης με την Καλαμωτή.  

Όλα τα σενάρια συμπλέουν προς ένα βασικό στόχο: την ασφαλτόστρωση του  χωματόδρομου, ώστε α) να μην υπάρχει σκόνη και θόρυβος και η κύλιση των  οχημάτων και το περπάτημα να γίνονται με ασφάλεια και άνεση και β) εξασφάλιση  αποκλειστικού χώρου για πεζούς και ποδηλάτες. Η ασφαλτόστρωση λοιπόν αφορά  κυρίως τους πεζούς, τους ποδηλάτες και τα αγροτικά οχήματα, που ήδη  χρησιμοποιούν τον δρόμο. Σε κάποια σενάρια αφορά και λίγα οχήματα που μέχρι  σήμερα ακολουθούν τον υφιστάμενο ασφαλτόδρομο και ίσως μεταπηδήσουν στον  νέο. 

Σημειώνεται επίσης ότι: 

- ο υφιστάμενος και, ακόμη περισσότερο, ο νέος ασφαλτόδρομος δεν έχουν  το απαραίτητο πλάτος ώστε να λειτουργούν ως αμφίδρομοι και ταυτόχρονα  να περιλαμβάνουν και αποκλειστική λωρίδα για πεζούς ή ποδηλάτες,

8 

- οι δυο ασφαλτόδρομοι καταλήγουν στις οδούς Αρμολίων – Καλαμωτής και  Κώμης - Εμπορειού και συνδέονται με άλλους τέσσερις κάθετους σε αυτούς  χωματόδρομους, που αξιοποιούνται στα σενάρια 2 και εν μέρει στο 3, 

- και στα τέσσερα σενάρια προτείνεται στον νέο ασφαλτόδρομο να υπάρχει  όριο ταχύτητας 30χλμ/ώρα. 

• 1ο σενάριο 

Σκαρίφημα 3  

1ο σενάριο Οι δύο δρόμοι  

λειτουργούν αμφίδρομα χωρίς ειδική  

υποδομή για πεζούς και ποδηλάτες 

• Ασφαλτόστρωση του χωματόδρομου 

• Η κυκλοφορία μεταξύ Κώμης και Καλαμωτής κατανέμεται στους δύο  ασφαλτόδρομους. Επιτρέπονται και στους δύο αμφίδρομες κινήσεις (Σκαρίφημα 3).  

• Δεδομένου του μικρότερου πλάτους του πρώην χωματόδρομου μειώνεται το  όριο ταχύτητας σε αυτόν στα 30χλμ/ώρα, ώστε να μη διστάζουν να τον  επιλέγουν πεζοί και ποδηλάτες, αφού θα αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια  από ότι στον υφιστάμενο ασφαλτόδρομο. Κυρίως αυτοί, μαζί με τα αγροτικά  οχήματα, θα είναι οι μελλοντικοί χρήστες του. Ως ήπιας κυκλοφορίας θα  αποτρέπει την πλειονότητα των υπόλοιπων οχημάτων. Το κέρδος για την  περιοχή είναι ότι θα αποκτήσει μια ήπια διαδρομή για πεζούς και  ποδηλάτες, χωρίς συνέπειες στην υπόλοιπη κυκλοφορία, αφού ο μεν  σημερινός ασφαλτόδρομος θα διατηρήσει τα χαρακτηριστικά της  κυκλοφορίας του, τα δε αγροτικά θα παραμείνουν στην υποδομή τους με  μόνη αλλαγή να τηρούν το όριο ταχύτητας μαζί με τα υπόλοιπα οχήματα.  Στο 4ο σενάριο η όλη κυκλοφοριακή οργάνωση θα δώσει ακόμη πιο ισχυρές  απαντήσεις στα παραπάνω ζητούμενα.  

• Στον παλιό ασφαλτόδρομο μειώνεται το όριο ταχύτητας στα 50χλμ/ώρα, διότι η μείωση των οχημάτων θα οδηγούσε σε αύξηση των ταχυτήτων και  αυτό θα ήταν εις βάρος πεζών και ποδηλατών όσων θα παρέμεναν σε αυτόν  τον δρόμο. 

• Πεζοί και ποδηλάτες θα στερούνται ειδικής υποδομής, όμως θα κινούνται  ασφαλέστερα στις οριογραμμές των δύο δρόμων.

9 

• Σημειώνεται ότι η μείωση του ορίου ταχύτητας από τα 50χλμ/ώρα στα 30,  για μήκος 4χλμ σημαίνει διάρκεια διαδρομής 8’ αντί για 5’. Πρόκειται λοιπόν  για απώλεια 3’ αλλά για μεγάλο κέρδος στην ασφάλεια και την άνεση.  

• 2ο σενάριο 

Σκαρίφημα 4 

2ο σενάριο 

Ο ανατολικός δρόμος  

λειτουργεί αμφίδρομα  

και ο δυτικός αποδίδεται  

σε πεζούς και ποδηλάτες 

• Ασφαλτόστρωση του χωματόδρομου 

• Ο παλιός ασφαλτόδρομος θα λειτουργεί αμφίδρομα με όλα τα οχήματα που  σήμερα τον χρησιμοποιούν, καθώς και με τα αγροτικά που θα μετατίθενται  σε αυτόν τμηματικά, από τον νέο ασφαλτόδρομο. Θα είναι τόσο λίγα που η  επίδρασή τους στην κίνησή του θα είναι αμελητέα. Ο νέος ασφαλτόδρομος μετατρέπεται σε αποκλειστική υποδομή για πεζούς και ποδηλάτες 

(Σκαρίφημα 4). Για τα αγροτικά, στα τμήματα που θα χρησιμοποιούν του  νέου ασφαλτόδρομου, θα υπάρχει όριο ταχύτητας 30χλμ/ώρα. Θα  συνυπάρχουν λοιπόν στην παραπάνω υποδομή σε ήπια συνύπαρξη με  πεζούς και ποδηλάτες και σε συνδυασμό με τους κάθετους δρόμους  σύνδεσης των δύο ασφαλτόδρομων, ως εξής: θα εισέρχονται/εξέρχονται  από κάποιον αγροτικό δρόμο δυτικά του νέου ασφαλτόδρομου και θα  κινούνται σε αυτόν μέχρι να συναντήσουν τον πρώτο κάθετο που θα τα κατευθύνει στον ανατολικό ασφαλτόδρομο. Θα τον ακολουθούν προς  Καλαμωτή ή προς Κώμη (Σκαρίφημα 5).  

• Ο αμφίδρομος ανατολικός ασφαλτόδρομος θα λειτουργεί όπως στο 1ο σενάριο με όριο ταχύτητας τα 50χλμ/ώρα. 

10 

Σκαρίφημα 5 Υφιστάμενη κατάσταση.  

Δίκτυο χωματόδρομων, κάθετων στους 

δύο δρόμους σύνδεσης της Καλαμωτής  

με την Κώμη. Οι κόκκινοι συνδέουν τον  

χωματόδρομο με τον ασφαλτόδρομο  

και οι πορτοκαλί, στα δυτικά του  

χωματόδρομου και στα ανατολικά του  

ασφαλτόδρομου τους συνδέουν με τις  

γειτονικές καλλιέργειες.  

• 3ο σενάριο 

 Σκαρίφημα 6  

3ο Σενάριο. Μονοδρομήσεις.  

• Παλιός ασφαλτόδρομος:  

περιλαμβάνει αποκλειστική  

υποδομή για πεζούς 

• Νέος ασφαλτόδρομος:  

περιλαμβάνει αποκλειστική  

υποδομή για ποδηλάτες με  

κατεύθυνση αντίρροπη των  

άλλων οχημάτων  

• Ασφαλτόστρωση του χωματόδρομου

11 

• Αντίθετα με το 1ο και το 2ο σενάριο, στο 3ο σενάριο, τόσο στον νέο όσο και  στον ανατολικό ασφαλτόδρομο περιλαμβάνεται και αποκλειστική υποδομή,  αντίστοιχα για ποδηλάτες και για πεζούς. Για να υπάρξει χώρος για αυτή τη  λύση και οι δύο ασφαλτόδρομοι μονοδρομούνται (Σκαρίφημα 6), ο δυτικός  με κατεύθυνση προς Κώμη και ο ανατολικός με κατεύθυνση προς Καλαμωτή.  Οι αποκλειστικές υποδομές δεν θα είναι διαχωρισμένες με κάποιο φυσικό  εμπόδιο από το υπόλοιπο οδόστρωμα. Γι’ αυτό τίθενται όρια ταχύτητας και  για τους δύο τα 30χλμ/ώρα. Η μεν υποδομή ποδηλάτου θα διακρίνεται στον  νέο ασφαλτόδρομο μόνο χάρις σε κάποιο ιδιαίτερο χρώμα του υλικού  επίστρωσης, η δε υποδομή για τον πεζό θα διακρίνεται στον παλιό με βαφή  επί της ασφάλτου, επίσης κάποιου άλλου χρώματος.  

• Στην αποκλειστική υποδομή του νέου ασφαλτόδρομου θα κινούνται, για  λόγους ασφαλείας, τα ποδήλατα που θα έχουν αντίρροπη φορά σε σχέση με  τα οχήματα. Τα ποδήλατα σε ομόρροπη φορά με των άλλων οχημάτων θα  κινούνται σε συνύπαρξη με αυτά. Συνύπαρξη μεταξύ οχημάτων με  αντίρροπες κινήσεις δεν είναι ασφαλής, με ομόρροπες είναι. 

• Οι κάθετοι δρόμοι σύνδεσης των δύο ασφαλτόδρομων θα  χρησιμοποιούνται, όπως στο 2ο σενάριο, από τα αγροτικά οχήματα. Όμως  όχι από όλα, αλλά μόνο από εκείνα που θα κατευθύνονται προς Καλαμωτή.  Για εκείνα που θα κινούνται στον νέο ασφαλτόδρομο με κατεύθυνση προς  Κώμη δεν θα αλλάξει κάτι, θα διατρέχουν το σύνολο της διαδρομής στο εσωτερικό του διαδρόμου συνύπαρξης οχημάτων και ποδηλάτων (εννοείται  των ποδηλάτων που θα κινούνται με κατεύθυνση προς Κώμη) τηρώντας  φυσικά το όριο των 30χλμ/ώρα. 

• 4ο σενάριο 

 Σκαρίφημα 7 

 4o Σενάριο  

• Παλιός  

ασφαλτόδρομος:  

έμμεσοι είσοδοι  

οχημάτων προς νέο  

ασφαλτόδρμο 

• Νέος σφαλτόδρομος:  

μόνο έξοδοι οχημάτων  

• Ασφαλτόστρωση του χωματόδρομου 

• Αν υπήρχαν είσοδος και έξοδος των αγροτικών οχημάτων στα δύο άκρα του  νέου ασφαλτόδρομου, εκ των πραγμάτων αυτές θα αποτελούσαν διόδους 

12 

για είσοδο και έξοδο και άλλων αυτοκινήτων, δηλαδή ο νέος  ασφαλτόδρομος θα λειτουργούσε αμφίδρομα. Σήμερα τα αγροτικά  κινούνται αμφίδρομα, όμως είναι τόσο λίγα ώστε θα μπορούσαν να  συνυπάρχουν με πεζούς και ποδηλάτες. Η συνύπαρξη αγροτικών με πεζούς  και ποδηλάτες τώρα λειτουργεί. Όμως η συνύπαρξη προϋποθέτει ότι τα  αυτοκίνητα είναι λίγα. Τα αγροτικά είναι δεδομένα. Το κλειδί είναι να  αποθαρρύνονται τα μη αγροτικά αυτοκίνητα που θα επέμεναν να  εισέρχονται. 

• Για να επιτυγχάνεται αυτό, τα δύο ακραία τμήματα του νέου  ασφαλτόδρομου μονοδρομούνται για όλα τα οχήματα, περιλαμβανομένων  και των αγροτικών. Προβλέπεται μόνο η έξοδός τους στις διασταυρώσεις με  τον επαρχιακό Αρμολίων – Καλαμωτής και με τον δρόμο σύνδεσης Κώμης – Εμπορειού. Για να αποθαρρύνεται η είσοδος στον νέο ασφαλτόδρομο θα  επιτρέπεται για όλα τα οχήματα μόνο έμμεσα, μέσω των δύο πρώτων  ακραίων τμημάτων του παλιού ασφαλτόδρομου, είτε από την Κώμη είτε από  την Καλαμωτή. Στη συνέχεια τα οχήματα θα στρίβουν αριστερά ή δεξιά  στους καθέτους που θα τα κατευθύνουν στον νέο ασφαλτόδρομο. Εκτιμάται  επομένως ότι η έμμεση προσπέλαση του νέου, σε συνδυασμό και με τη  μείωση του ορίου ταχύτητας στα 30χλμ/ώρα, στην πράξη θα πείθουν τα  οχήματα να παραμένουν στον παλιό ασφαλτόδρομο. Εξαίρεση θα  αποτελούν τα αγροτικά, διότι θα έχουν ανάγκη προσπέλασης των  καλλιεργειών της δυτικής πλευράς. Πεζοί και ποδηλάτες θα μοιράζονται  άνετα τον χώρο μαζί τους, γιατί τα υπόλοιπα πλην των αγροτικών οχήματα  εκτιμάται ότι θα είναι πολύ λίγα.  

• Ο παλιός ασφαλτόδρομος θα συνεχίσει να λειτουργεί όπως σήμερα,  ειδικότερα όπως στα σενάρια 1ο και 2ο, δηλαδή με όριο ταχύτητας τα  50χλμ/ώρα. 

Ερωτήματα προς τον Δήμο  

Γιατί να υπάρχουν τόσες δυσκολίες στη λήψη απόφασης για ένα τεχνικό θέμα  οδοποιίας και κυκλοφοριακής οργάνωσης, σχετικό με τη σύνδεση μεταξύ Κώμης και  Καλαμωτής στο πλαίσιο μιας γενικότερης μελέτης; Είναι γεγονός ότι  δρομολογήθηκε η μελέτη για αυτό επί της προηγούμενης Δημοτική Αρχής, όμως σε  κάποιο σημείο φαίνεται ότι το ενδιαφέρον της διεκόπη. Το κληρονόμησε, η  σημερινή, αλλά δεν έδωσε συνέχεια.  

Αισθάνεται ότι της είναι ‘ξένο’; Θεωρεί δηλαδή ότι οι προτάσεις της σχετικής  μελέτης, οι οποίες, σημειωτέον, ανήκουν στους στόχους της μεγάλης εκστρατείας  απέναντι στην κλιματική κρίση και παράλληλα συμβάλουν θετικά στην ασφάλεια,  την ποιότητα ζωής και την προστασία της ταυτότητας της περιοχής, επειδή έτυχε να  κατατεθούν πριν από τη δική της θητεία, δεν την αφορούν και δεν τη δεσμεύουν; 

13 

Έχουμε συνηθίσει αυτές τις προσεγγίσεις να τις ασπάζονται πολύ συχνά οι  πολιτικοί, κάθε βαθμίδας διοίκησης. Είναι όμως δυνατόν, αν αυτό συμβαίνει, να  παραμένουν το 2024 ακόμη ζωντανές;  

Η εμπλοκή του Δήμου με τη μελέτη ξεκινά 4 χρόνια πριν, τον Σεπτέμβριο του 2020,  τότε που γιορταζόταν, όπως κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας.  Τότε συμφωνήθηκε με τη δημοτική αρχή η εκπόνηση μιας σχετικής μελέτης για την  Καλαμωτή και την ευρύτερη περιοχή την οποία ο υπογράφων θα τη δώριζε στον  Δήμο, όπως και έγινε. Ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο το 2021 και άμεσα  παρουσιάστηκε σε δήμαρχο, αντιδημάρχους, Γ.Γ. του Δήμου, στον πρόεδρο του  Κοινοτικού Συμβουλίου Καλαμωτής και σε ειδικούς συμβούλους του δημάρχου.  Όλοι συμφώνησαν επί της αρχής με τις προτάσεις της μελέτης. Η σύσκεψη  ολοκληρώθηκε με τον ορισμό της πενταμελούς ομάδας εργασίας των 5 μηχανικών. 

Από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο του 2021 έγινε σημαντικός αριθμός  τηλεδιασκέψεων μεταξύ των μελών της ομάδας για την επεξεργασία της μελέτης,  που είχε ήδη εκπονηθεί και για την επικέντρωσή της σε δράσεις εντός του οικισμού.  Προσδιορίστηκαν εκείνες που θα συγκροτούσαν την Α’ Φάση και έγιναν κάποιες  προσαρμογές στον σχεδιασμό. Tο Κοινοτικό Συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα τη  μελέτη στις 5.8.21 και σε λίγες μέρες στις 17.8.21 οργάνωσε Δημόσια Διαβούλευση  στη ‘μέσα πλατεία’, όπου υπήρξε μεγάλη συμμετοχή από κατοίκους και στελέχη του  Δήμου, όπως ο Γ.Γ., αντιδήμαρχοι, εκπρόσωποι του Τμήματος Συγκοινωνιών και  Κυκλοφορίας της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών και εκπρόσωπος της Διαχειριστικής  Αρχής Βορείου Αιγαίου. Οι προτάσεις έτυχαν ευρείας αποδοχής. Το επόμενο βήμα  έγινε στις 23.6.22, όταν η μελέτη συζητήθηκε και εγκρίθηκε από την Επιτροπή  Ποιότητας Ζωής του Δήμου.  

Κανονικά η παραπάνω έγκριση έπρεπε στη συνέχεια να εισαχθεί ως θέμα στο  Δημοτικό Συμβούλιο όμως αυτό δεν έγινε ποτέ. Μόνο τον Μάιο του 2024, σε  συνάντηση των αντιδημάρχων Τεχνικών Υπηρεσιών και Μαστιχοχωρίων και του  δ/ντή των Τεχνικών Υπηρεσιών με τον υπογράφοντα, με πρωτοβουλία του  τελευταίου, του ζήτησαν να μεταφέρει στο νέο Κοινοτικό Συμβούλιο αίτημα του  Δήμου να του σταλεί νέα, δική του Γνωμοδότηση. Το αίτημα αυτό μεταφέρθηκε μεν  προφορικά, όμως δεν εστάλη ποτέ γραπτώς από τον Δήμο στο Κοινοτικό Συμβούλιο,  όπως θα όφειλε.  

Η απόσταση από τη διαβούλευση μέχρι την έγκρισή της από την η της Επιτροπή  Ποιότητας Ζωής, 8 μήνες, ήταν μεγάλη. Από την παραπάνω έγκριση μέχρι τον Μάιο  του 2024, που ζητήθηκε η νέα Γνωμοδότηση, πέρασαν άλλοι 23 μήνες. Η απόσταση  είναι ακόμη μεγαλύτερη. Από αυτούς, οι 16 μήνες αντιστοιχούν στην προηγούμενη  Δημοτική Αρχή και οι 7 στην τωρινή. Ακόμη και οι 7 μήνες δεν είναι λίγοι και δεν  πείθουν ότι η σημερινή Δημοτική αρχή είναι πεισμένη, το επιθυμεί, καταλαβαίνει 

14 

τη σημασία και την επείγουσα ανάγκη της υλοποίησής του και βιάζεται κάτι να  κάνει.  

→ Ένα βασικό ερώτημα λοιπόν προς τη σημερινή Δημοτική Αρχή: 

Είναι πραγματικά αποφασισμένη να προχωρήσει στην Καλαμωτή σε έργα Βιώσιμης  Κινητικότητας, ώστε να γίνει το κηρυγμένο ως ιστορικό μνημείο χωριό, παράδειγμα  και προς τα υπόλοιπα χωριά του νησιού, καινοτόμων λύσεων για την ασφάλεια, την  ποιότητα ζωής, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάδειξη της ιστορίας και  της ταυτότητας του τόπου; Υπάρχει αμφιβολία (με εξαίρεση φυσικά το σημερινό  Κοινοτικό Συμβούλιο) ότι η Καλαμωτή δεν θα άξιζε για κάτι τέτοιο;  

Το προηγούμενο ερώτημα τίθεται για πολλούς λόγους: 

1. Δεν είναι πολύ πειστικό ότι ο Δήμος ζητά γνωμοδότηση από το νέο Κοινοτικό  Συμβούλιο διότι αμφισβητεί ότι υπάρχει συνέχεια στη δημόσια διοίκηση. Μετά από  κάθε εκλογές διαπιστώνει ότι επαναλαμβάνεται η διαδικασία των εγκρίσεων που  έχουν ληφθεί στο παρελθόν, ξανά από την αρχή; Εννοείται όχι. 

2. Δεν είναι πολύ πειστικό ότι ο Δήμος θεωρεί ότι μπορούν να τον σταματήσουν  από ένα τόσο σημαντικό έργο, τα τρία άτομα του Κοινοτικού Συμβουλίου που  αρνούνται να γνωμοδοτήσουν. Έχει κάθε δικαίωμα να τα παρακάμψει και επίσης να  απευθυνθεί στους κατοίκους. Μπορεί εύκολα να πληροφορηθεί αν έχουν  εκπαίδευση και γνώση επί του αντικειμένου, ποια είναι η εμπειρία τους από  ανάλογες πρακτικές στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ποια είναι η εμπλοκή  τους στις σχετικές προσπάθειες του πολιτισμένου κόσμου απέναντι στην κλιματική  κρίση. 

3. Δεν είναι πολύ πειστικό ότι ο Δήμος αναγνωρίζει το νέο Κοινοτικό Συμβούλιο ως  εκφραστή των απόψεων των κατοίκων, παρόλο που δεν υπήρξε δημόσια  διαβούλευση επί των ημερών του, ενώ παράλληλα δεν υπολογίζει τη δημόσια  διαβούλευση του προηγούμενου Κοινοτικού Συμβουλίου, με συμμετοχή πολλών  δεκάδων ατόμων, περιλαμβανομένων και στελεχών του, η οποία αποτελεί απόδειξη  της ευρείας αποδοχής των προτεινομένων λύσεων. Είναι πειστικό ότι αντίθετα  μετράει για τον Δήμο η ατεκμηρίωτη άποψη τριών ατόμων, μη μηχανικών, που όχι  μόνο αρνούνται τον δημόσιο διάλογο, αλλά ούτε καν τολμούν να συζητήσουν με  την πενταμελή ομάδα των συντακτών της μελέτης, περιλαμβανομένου και του  προηγούμενου προέδρου του Κοινοτικού Συμβουλίου, από τον οποίο παρέλαβαν  ένα έργο που δεν τους επιτρέπεται να το αγνοούν;  

4. Δεν είναι πολύ πειστικό ότι υπάρχουν κριτήρια, βάσει των οποίων εκτιμάται από  τον Δήμο ότι το σημερινό Κοινοτικό Συμβούλιο είναι επαρκές επιστημονικά στον  συγκεκριμένο τομέα ώστε να αποτελεί εμπόδιο στο να μπει μια ευρωπαϊκή πινελιά 

15 

σε έναν τόπο, με πλούτο όπως η ιστορική Καλαμωτή, η παραλία της Κώμης και οι  δραστηριότητες σε αυτήν, ο κάμπος και τα παμπάλαια ξωκλήσια του, οι  καλλιέργειες και ο Κατράρης, στοιχεία που αξίζουν να στέκεσαι κοντά τους και όχι  να τα προσπερνάς με όσο γίνεται υψηλότερη ταχύτητα. 

5. Δεν είναι πολύ πειστικό ότι ο Δήμος αγνοεί ότι πεζοί και ποδηλάτες  στιγματίζονται σήμερα στο νησί ως ξένα σώματα που δεν δικαιούνται ούτε  πεζοδρόμια ούτε και λωρίδες προστασίας τους αντίστοιχα. Γνωρίζει. Πώς ακόμη και  υπό αυτές τις συνθήκες και επομένως, ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες,  αποδέχεται απόψεις που εξακολουθούν να τους αποπέμπουν ακόμη και από  υποδομές τουριστικών περιοχών που θα τους εξασφάλιζαν κάποιο λίγο χώρο,  ανώδυνα για τους υπόλοιπους χρήστες. Τέτοια είναι η περίπτωση της υποδομής  σύνδεσης Κώμης με Καλαμωτή για την οποία προτείνεται από τις απόψεις αυτές να  παρέχεται απλόχερα πρόσθετος χώρος στα αυτοκίνητα, έστω και αν τους είναι  περιττός.  

6. Δεν είναι πολύ πειστικό ότι ο Δήμος θεωρεί ότι είναι πολιτικά ανίσχυρος σε σχέση  με το Κοινοτικό Συμβούλιο Καλαμωτής. Διότι δεν είναι δυνατόν να μη γνωρίζει: - πόσοι είναι οι ψηφοφόροι για τον ένα και πόσοι για το άλλο  

- ποιος αποφασίζει και ποιο γνωμοδοτεί  

- αν οι προϋπολογισμοί του ενός και του άλλου είναι συγκρίσιμοι  - ποιος είναι ο ισχυρός και ποιος ο υποδεέστερος  

Δεν μπορεί ο Δήμος να μην έχει συνείδηση ως προς το ποιος έχει την ευθύνη να  ενημερώνει, να ευαισθητοποιεί νοοτροπίες που ανήκουν στο παρελθόν και να  εμπνέει. Αμφιβάλει ότι αυτός έχει την αρμοδιότητα να ανασύρει το νησί από το  τέλμα;  

Γιατί δεν ασκεί τις αρμοδιότητές του και προβάλλει αβάσιμες δικαιολογίες, επικαλούμενος δήθεν τη δημοκρατική ευαισθησία του, ζητώντας να ληφθεί υπόψη  η γνώμη του νέου Κοινοτικού Συμβουλίου, όταν γνωρίζει ότι αυτό 

- καμία δημοκρατική διαδικασία δεν ακολούθησε μέχρι σήμερα, ενώ αντίθετα  δημόσιος διάλογος οργανώθηκε μόνο από το προηγούμενο, 

- το γνωστικό αντικείμενο των μελών του δεν τους επιτρέπει να έχουν  τεκμηριωμένη ιδία άποψη, 

- δεν έχει επικοινωνήσει ούτε με τον πρόεδρο του προηγούμενου Κοινοτικού  Συμβουλίου, ούτε με τον συντάκτη της μελέτης, ούτε και με τα υπόλοιπα  τρία μέλη της πενταμελούς επιστημονικής επιτροπής μηχανικών που  ορίστηκε από τον Δήμο και τα οποία εξέτασαν και οριστικοποίησαν τη  μελέτη.  

Θάνος Βλαστός 

Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ 

Συγκοινωνιολόγος - πολεοδόμος

16 

17