100 χρόνια Δημοτικό Σχολείο Καλαμωτής 1913 - 2013.

Η χαραυγή του 1913 βρήκε την Καλαμωτή κι ολόκληρη τη Χίο ελεύθερη.Η Παιδεία, που τόσο παραγκωνίσθηκε και υπέφερε κατα τη διάρκεια της ξενοκρατίας, έπρεπε με τη ανατολή της λευτεριάς να θεμελιωθεί σε νέες βάσεις, να γίνει συνείδηση κι απόκτημα όλων.

Η επιτακτική αυτή ανάγκη, σε συνδυασμό με την ακαταλληλότητα των χρησιμοποιούμενων διδακτηρίων και τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό νέων μαθητών, προβλημάτισαν αρκετά τους ιθύνοντες του χωριού και τους ανάγκασαν να αντιμετωπίσουν άμεσα και ριζικά την κατάσταση με την ανέγερση ενός νέου σύγχρονου διδακτηρίου.Αφού εξασφαλίσθηκαν ο κατάλληλος χώρος και οι απαραίτητοι για την έναρξη των εργασιών πόροι. τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του σημερινού Δημοτικού Σχολείου τον Οκτώβριο του 1913.Στο θεμέλιο αυτό λίθο, που κατέχει τη ΒΔ γωνία του κτιρίου, είναι χαραγμένη η επιγραφή. " Επί βασιλέως Κωνσταντίνου του ΙΒ΄, ελευθερίας επιπνευσάσης τη Χίω, ο θεμέλιος λίθος τήσδε της Σχολής κατετέθη μηνός Οκτωβρίου 8 έτους 1913.
ΟΙ εργασίες της ανέγερσης άρχισαν και συνεχίσθηκαν με επιτόπιους πόρους καθώς και με τη βοήθεια της Λονδίνειου Επιτροπής, που την αποτελούσαν επιφανείς Χίοι
εγκατεστημένοι στην Αγγλία, οι οποίοι με πληθώρα             κοινωφελών έργων σ΄ολόκληρο το νησί βοήθησαν σημαντικά στην ανοικοδόμηση και πολιτισμική του άνοδο μετά τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο,
Αργά κι επιβλητικά άρχισε να ορθώνεται η τοιχοδομή του σημερινού διδακτηρίου.Οι πόροι όμως γρήγορα εξαντλήθηκαν και οι εργασίες σταμάτησαν.O αριθμός των μαθητών συνεχώς μεγάλωνε και τα υπάρχοντα ακατάλληλα διδακτήρια αδυνατούσαν να τους στεγάσουν.

Αυτή ήταν η διδακτηριακή κατάσταση, όταν, το 1920, επισκέφθηκε τη γενέτειρα του ο Ιωάννης Μιχαλάκης, πλούσιος επιχειρηματίας εγκατεστημένος μαζί με το θείο του Γεώργιο Μιχαλάκη στην ευημερούσα χώρα της Βαλκανικής, τη Ρουμανία. Ο Ιωάννης Μιχαλάκης ενημερώθηκε για τα τρέχοντα προβλήματα του χωριού, έδειξε ενεργό και πολύπλευρο ενδιαφέρον και ανταποκρίθηκε θετικά στις τόσες ανάγκες του.
Πράγματι, με την επιστροφή του στη Ρουμανία και μετά από συνεννόηση με το θείο του, έστειλαν με το ατμόπλοιο "Άρτεμις"την απαραίτητη για την αποπεράτωση του Σχολείου ξυλεία.Ταυτόχρονα ήλθαν αρωγοί  στις ανάγκες της Εκκλησίας και της Κοινότητας, βοήθησαν δε υλικά τους αναξιοπαθούντες και φτωχούς συγχωριανούς τους.
Οι Μιχαλάκηδες, μεγάλοι αλτρουϊστές, λαμπροί χριστιανοί και θερμοί υποστηρικτές και λάτρεις της ιδιαίτερης πατρίδας τους, της Καλαμωτής, είχαν την ατυχία να πεθάνουν και να ταφούν στα ανήλια και παγερά χώματα μιας ξένης χώρας.Πέτυχαν όμως να ζούν και θα ζούν αιώνια, στις ψυχές όλων των Καλαμωτούσων, που   πήραν και θα πάρουν τα πρώτα τους φώτα και εφόδια για τη ζωή στις μεγαλόπρεπες αίθουσες του επιβλητικού αυτού διδακτηρίου.
Το Δημοτικό Σχολείο αποπερατώθηκε το 1922 και η εγκατάσταση των πρώτων μαθητών έγινε το σχολικό έτος 1922 - 1923. Το Σχολείο βρίσκεται στη ΒΑ πλευρά του χωριού και είναι μονώροφο με 4 αίθουσες διδασκαλίας, 2 γραφεία και ημιυπόγειο.Περιβάλλεται από ένα μεγάλο Γυμναστήριο και αρκετό καλλιεργήσιμο χώρο.
Η ανέγερση υου πολύτιμου αυτού κτιρίου έλυσε για πάντα το διδακτηριακό πρόβλημα της Στοιχειώδους Εκπαίδευσης και εκόσμησε την Καλαμωτή μ΄ένα καλαίσθητο και επιβλητικό οικοδόμημα, που όμοιο του δύσκολα βρίσκει κανείς σ΄ολόκληρη τη Χίο.
πηγή. Καλαμωτή ένα παραδοσιακό Μεσαιωνικό Μαστιχοχώρι της Χίου.